حقوق مؤمنان بر یکدیگر

بسند معتبر منقول است که : معلی بن خنیس از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام پرسید که حق مسلمان بر مسلمان چیست فرمود، که هفت حق است که هر یک از آنها واجبست و اگریکی از آنها را ترک کند، از دوستی و طاعت خدا بدر می رود، پرسید که آنها چیست فرمود که میترسم که بداین و بعمل نیاوری و رعایت آنها نکنی ، آسانترین آن حقوق آنستکه آنچه از برای خوددوست میداری از برای او دوست داری ، آنچه از برای خود نمی خواهی از برای او نخواهی ، دویم آنکه بپرهیزی از غضب او و پیروی خوشنودی او بکنی ، آنچه فرماید اطاعت کنی سیم آنکه یاری بجان و مال و بزبان و بدست و بپا، چهارم آنکه دیده و راهنمای و آئینه او باشی ، پنجم آنکه تو سیر نباشی و او گرسته باشد، تو سیراب نباشی و او تشنه باشد، تو پوشیده نباششی و او عریان باشد، ششم آنکه اگر تو خدمتکار داشته باشی و او نداشته باشد، واجبست که خادم خود را بفرستی که جامه اش را بشوید، طعامش را بسازد و رختخوابش را بگستراند، هفتم آنکه اگر ترا قسم دهد بعمل آوری و اگر بخانه دعوت کند قبول کنی ، اگر بیمار شود بعیادتش بروی ، اگر بمیرد بجنازه اش حاضر شوی ، اگر دانی که حاجتی دارد پیش ‍ گیری ببر آوردن آن پیش از آنکه او تو سؤ ال کند، چون چنین کنی پیوند کرده محبت خود را بمحبت او و محبت او را بمحبت خود. در حدیث دیگر فرمود که هیچ عبادتی نزد خدا بهتر از ادا کردن حق مؤ من نیست . بسند حسن از حضرت صادق علیه السلام منقول است که : وعده کردن مؤ من برادر مؤ من خود را نذریست که کفاره ندارد، هر که خلف وعده مؤ من بکند اول ابتدا بخلف وعده خدا کرده است و متعرض غضب الهی شده است . در حدیث حسن دیگر از حضرت رسول صلّی اللّه علیه وآله وسلّم منقول است که : هر که ایمان بخدا و روز قیامت دارد، باید که وفا کند بوعده خود. بسندهای معتبره از حضرت رسول صلّی اللّه علیه وآله وسلّم منقول است که : مؤ من را بر مؤ من هفت حق واجبست ، اول آنکه در حضور او را تعظیم نماید، محبتش در سینه او باشد، مال خود را با او صرف نماید، غیبت اورا بر خود حرام داند، و چون بیمار شود بعیادت او رود، چون بمیرد بجنازه اش حاضر شود، و بعد از مرگش بغیر از نیکی او چیزی نگوید. بسند حسن از حضرت امام محمد باقر علیه السلام منقول است که : دوست دار برادر مسلمان خود را و بخواه از برای او آنچه از برای خود می خواهی ، مخواه از برای او آنچه از برای خود نمی خواهی ، چون محتاج شوی از او سؤ ال کن و هرگاه او از تو سؤ ال کند باو عطا کن ، نیکی را از او ذخیره مکن تا او هم از تو ذخیره نکند، یاور او باش تا او نیز یاور تو باشد، اگر غایب شود حرمت او را غایبانه نگهدار، چون بیاید بدیدنش برو و او را گرامی بدار بدرستیکه او از تست و تواز اوئی ، اگر با تو در مقام عتاب باشد از او جدا مشو تا کینه را از سینه او بدر کنی ، اگر نعمتی باو برسد خدا را شکر کن و اگر بلائی او را پیش آید یاور او باش ، با او مهربانی را زیاده کن . از حضرت امیرالمؤ منین علیه السلام منقول است که : مسلمان را بر برادر مسلمان شش حق است ، هرگاه که باو رسد باو سلام کند، هرگاه که بیمار شود بعیادت او برود، هرگاه که عطسه کند او را دعا کند، چون بمیرد بر او نماز کند، هرگاه که او را بضیافت بطلبد قبول کند، از برای او دوست دارد آنچه از برای خود دوست دارد، از برای او دشمن دارد آنچه از برای خود دشمن میدارد. بسندهای معتبر از حضرت رسول صلّی اللّه علیه وآله وسلّم منقول است که : هر که صبح کند واهتمام بامور مسلمانان نداشته باشد او مسلمان نیست ، کسی بشنود که کسی فریاد میکند که ای مسلمانان بفریاد من برسید و یاری او نکند او مسلمان نیست ، فرمود که محبوبترین مردم کسی است که نفعش بمردم بیشتر می رسد، فرمود که هر که از گروهی ازمسلمانان ضرر آبی یا آتشی را دفع کند بهشت اورا واجب شود. از حضرت صادق علیه السلام منقول است که : حق مؤ من بر مؤ من انست که او را بدل دوست دارد، مال خود را از دریغ ندارد، اگر بسفری رود باحوال اهل او بپردازد، اگر کسی بر او ظلم کند او را یاری نماید، اگر عطائی بمسلمانان دهند و او غایب باشد بهره او را برای او بگیرد، چون بمیرد بزیارت قبر او برود، بر او ظلم نکند و او را فریب ندهد و با او خیانت نکند، برروی او اف نگوید، اگر اف بگوید دوستی از میان ایشان برطرف میشود، اگر بگوید تو دشمن منی یکی از ایشان کافر باشند، زیرا که اگر دروغ گفته باشد خود کافر است و اگر راست گفته آن دیگری کافر است ، یعنی صاحب کبیره است و چون او را بتهمتی متهم سازد ایمان در دلش بگذارد چنانچه نمک در آب می گدازد. در حدیث دیگر فرمود که باید برای برادر مسلمان خود بخواهد آنچه از برای عزیزترین اهل خود می خواهد، نخواهد از برای او آنچه از برای عزیزترین اهل خود نمیخواهد، دوستی او را خالص گرداند از شوائب بآنکه در شادی او شاد باشد و در ندوه او اندوهگین باشد، اگر تواند سعی کند که غم او را زایل گرداند و الا دعا کند که خدا اندوهش را بردارد. در حدیث دیگرمنقول است که : شخصی بخدمت آن حضرت آمد از او پرسید که برادران خود را بچه حال گذاشتی ، گفت برنیکو حالی گذاشتم ایشان را، فرمود که توانگران ابشان چگونه باحوال فقیران می رسند، گفت کمتر، فرمود توانگران چقدر بدیدن فقیران می روند، گفت کم ، فرمود که توانگران چه مقدر احسان بفقیران می کنند گفت چیزی چند میفرمائی که در پیش ما اینها نمیباشند، فرمود که پس چگونه ایشان دعوی تشیع میکنند. در حدیث دیگر فرمود که برادران و نیکوکاران باشید و از برای خدا با یکدیگر دوستی کنید، بدیدن یکدیگر بروید و با یکدیگر بنشینید، و دین ما و احادیث ما را یاد کنید. از حضرت امام محمد باقر علیه السلام منقول است که : واجبست از برای مؤ من بر مؤ من که هفتاد کبیره او را بپوشاند. از حضرت صادق علیه السلام منقول است که : واجبست از برای مؤ من بر مؤ من که خیرخواه او باشد در حضور وغیبت . در حدیث دیگر فرمود که بر شما باد بخیر خواهی خلایق که هیچ عمل نزد خدا بهتر از این نیست .

حلیة المتقین_در آداب معاشرت با مردم و حقوق اصناف ایشان_حقوق مؤمنان بر یکدیگر و حسن معاشرت با خلق